​​​​​​​Koronavirüsler geniş bir virüs ailesidir. Bazıları insanlarda nezleden Ağır Solunum Yetmezliği Sendromu (SARS) ile Ortadoğu Solunum Sendromu (MERS) gibi daha ağır durumlara uzanan çeşitli solunum hastalıklarına neden olur.¹

Yeni tip koronavirüs' koronavirüsler ailesinin yeni ve önceden tanımlanmamış bir suşudur. Güncel salgına yol açan yeni tip koronavirüse Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından SARS-CoV-2 adı verilmiştir. Bu virüsün neden olduğu hastalık da “koronavirüs hastalığı 2019”, ya da COVID-2019 olarak bilinmektedir.²

Kaynaklar

1. 1 Q&A on coronaviruses. World Health Organization. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses (Erişim tarihi 22.06.2020).
   
2. 2 Naming the coronavirus disease (COVID-19) and the virus that causes it. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/naming-the-coronavirus-disease-(covid-2019)-and-the-virus-that-causes-it (Erişim tarihi 22.06.2020).

COVID-19 genelde enfekte olmuş bir kişiyle yakın temas sırasında, ya da enfekte olmuş bir kişi aksırdığında veya öksürdüğünde havaya saçılan solunum zerrecikleri yoluyla kişiden kişiye bulaşabilir. Ellerin virüsle kontamine olmuş bir yüzeye dokunduktan sonra ağız, burun, ya da gözlere temas ettirilmesiyle de bulaşması mümkündür.³

Kaynaklar

1. 3 How COVID-19 Spreads. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/how-covid-spreads.html (Erişim tarihi 22.06.2020).

COVID-19 da diğer solunum hastalıkları gibi ateş, öksürük ve nefes darlığına yol açabilir.⁴
COVID-19 ile enfekte olan insanlarda bu semptomlardan biri veya daha fazlasının yanı sıra ağrı ve sızı, burun tıkanıklığı, burun akması, ağız kuruluğu ve diyare görülebilir. Semptomlar virüse maruz kaldıktan sonra iki ile 14 gün arasında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir.⁴ Enfekte olmuş, ancak henüz semptom göstermeyen bir kişinin de virüsü yayması mümkündür.⁵ Yaşlılarda ve kalp hastalığı ya da diyabet gibi başka hastalıkları olanlarda hastalığın daha şiddetli geçme olasılığı yüksek görünmektedir.⁴

Kaynaklar

COVID-19 da diğer solunum hastalıkları gibi ateş, öksürük ve nefes darlığına yol açabilir.⁴
COVID-19 ile enfekte olan insanlarda bu semptomlardan biri veya daha fazlasının yanı sıra ağrı ve sızı, burun tıkanıklığı, burun akması, ağız kuruluğu ve diyare görülebilir. Semptomlar virüse maruz kaldıktan sonra iki ile 14 gün arasında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir.⁴ Enfekte olmuş, ancak henüz semptom göstermeyen bir kişinin de virüsü yayması mümkündür.⁵ Yaşlılarda ve kalp hastalığı ya da diyabet gibi başka hastalıkları olanlarda hastalığın daha şiddetli geçme olasılığı yüksek görünmektedir.⁴

Kaynaklar

En iyi korunma önlemi virüse maruz kalmaktan kaçınmaktır. Bunun için herhangi bir solunum hastalığından kaçınmak için yaptığınız gibi, birkaç önlem alabilirsiniz:⁵

1. Ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkayın. Su ve sabun yoksa alkollü dezenfektanlar kullanın.
2. Hasta insanlarla temastan kaçının.
3. Ellerinizi yıkamadan gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayın.​​​​​​​
4. Aksırırken veya öksürürken ağzınızı ve burnunuzu bir kağıt mendille veya dirseğinize bastırarak kapatın. Kağıt mendili derhal atın.
5. Sosyal mesafeyi koruyun.
6. Market, alışveriş gibi kamusal alanlarda herkesin maske takması gerekmektedir.

Kaynaklar

5 How to Protect Yourself & Others. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/prevention.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus%2F2019-ncov%2Fprepare%2Fprevention.html (Erişim tarihi 22.06.2020).

Ateş, öksürük veya diğer semptomlarınız varsa COVID-19 olabilirsiniz. Hastaların çoğu hastalığı evde hafif şekilde geçirerek iyileşirler.⁶

COVID-19 enfeksiyonu almış olabileceğinizi düşünüyorsanız, en kısa sürede bir sağlık merkezine başvurmalısınız.₆

COVID-19 hastasıysanız çevrenizdekileri korumak amacıyla şunları uygulayabilirsiniz:⁶

• Dışarıdaki faaliyetlerinizi sınırlandırıp olabildiğince evde kalın. Mümkünse ayrı bir odada kalın ve ev halkından ayrı bir banyo kullanın.
  
• Dokunduğunuz nesne ve yüzeyleri düzenli olarak temizleyin veya dezenfekte edin.
  
• Sağlık personelinin işine yarayabilecek bilgiler verebilmek için semptomlarınızı olabildiğince yakından takip edin.
  

Kaynaklar

1. ​​​​​​​^{6 What to Do If You Are Sick. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/steps-when-sick.html (Erişim tarihi 22.06.2020).}